مجله سلامتی سین

گیاهان دارویی از قدیم الایام مورد استفاده عموم مردم بوده است. بطوری که بیشتر مردم قبل از مراجعه به پزشک برای درمان بیماریهای فصلی و معمولی خود از درمان های خانگی با استفاده از گیاهان دارویی استفاده میکردند.

امروزه هم استفاده از گیاهان برای درمان بسیار کاربرد داشته و طب سنتی نیز رونق بیشتری یافته است.

این گیاهان را میتوان هم به صورت تازه و هم به صورت خشک شده، و بعنوان چای و دمنوش یا پودری و یا به صورت روغن استفاده کرد.

گیاهان دارویی بصورت آزاد و بدون نسخه در عطاری ها قابل دسترس هستند و میتوانید به راحتی آنها را تهیه کرده و مصرف نمایید.

البته به یاد داشته باشید استفاده بی رویه و غیر معمول از این گیاهان میتواند مضر باشد. پس حتما درباره میزان و نحوه مصرف با پزشک یا کارشناس عطاری مشورت کنید.

در ادامه یکی از گیاهان دارویی را باهم بررسی خواهیم کرد.

معرفی گیاه شیرین بیان و خواص آن

شیرین بیان، گیاهی خودرو است که در دسته سبزی آساها قرار میگیرد. برگ های آن مرکب بوده و از چهار تا هفت زوج برگ به اضافه یک برگچه انتهایی است.

گلهای این گیاه، آبی رنگ بوده و میوه ای شامل پنج تا شش دانه قهوه ای رنگ است. نام دیگر این گیاه، مَهْک است.

شیرین بیان به نام سوس یاد میشود که گیاهی گرم و تر بوده نام علمی آن نیز Glycyrrhiza glabra است.

ریشه و ساقه ی زیرزمینی این گیاه مصرف دارویی دارد.

استفاده از این گیاه به سالها قبل برمیگردد. ریشه این گیاه در آسیای شرقی و اروپا مورد استفاده بسیاری بود.

در کشور ایران، این گیاه در مناطق شمالی و مرکز یافت میشود.

از خواص این گیاه میتوان به درمان زخم معده اشاره کرد.

شیرین بیان در مدت سه تا چهار ماه میتواند باعث بهبود و درمان زخم معده شود. علاوه بر زخم معده برای درمان التهاب معده و اثنی عشر نیز مفید است.

طی تحقیقات جدید تر پزشکان میگویند میتوان از شیرین بیان برای درمان سرطان معده نیز استفاده کرد.

با مصرف شیرین بیان، سطح اسید معده کاهش یافته و سوزش معده و سوء هاضمه کم میشود.

این گیاه میتواند به عنوان یک ضد یبوست ملایم عمل کرده و به عنوان رفع کننده اسپاسم و التهاب معده در نظر گرفته شود.

علاوه بر فوایدی که برای معده دارد، دفع سموم، ضد بو، عرق  آور، خلط آور، تب بر، نرم کننده و برطرف کننده ناراحتی های قفسه سینه از خاصیت های آن است.

تاثیر شیرین بیان روی کبد هم قابل چشم پوشی نیست. این گیاه با افزایش شیره صفرا و کاهش کلسترول باعث بهبود عملکرد کبد نیز میشود.

نحوه مصرف گیاه شیرین بیان برای معده

میتوانیم عصاره شیرین بیان را استفاده کنیم. بدین صورت که ریشه گیاه جوشانده میشود و زمانی که بخش زیادی از آب آن تبخیر شد، به رنگ سیاه یا قهوه ای تیره در می آید که به صورت جامد و شیره در دسترس است.

این عصاره نه تنها در مصرف عمومی و خانگی بلکه در پزشکی، صنایع غذایی، صنایع بهداشتی و داروسازی نیز استفاده میشود.

این گیاه حدود پنجاه برابر شکر شیرین است و بعنوان شیرین کننده طبیعی و سالم شناخته میشود.

شیرین بیان را میتوان به صورت شربت نیز استفاده کرد، بدین صورت که ریشه بدون پوست را پودر کرده و با آب مخلوط کنید و آنقدر بجوشانید تا غلیظ شود.

دم کرده شیرین بیان نیز طرفداران زیادی دارد که برای درست کردن آن کافی است به ازای پنجاه گرم از ریشه شیرین بیان بدون پوست آسیاب شده، یک لیتر آب جوش اضافه کرده و بگذارید به مدت ده دقیقه دم شود.

برای تهیه جوشانده شیرین بیان نیز پنجاه گرم ریشه شیرین بیان بدون پوست آسیاب شده را در صد گرم آب ریخته و آنقدر میجوشانید تا فقط دو سوم آن باقی بماند.

اگر برای معده درد قرار است استفاده شود، ده گرم از ریشه شیرین بیان و ده گرم ریشه انار شیرین را با یک لیوان آب سرد به مدت پانزده دقیقه به آهستگی بجوشانید و بعد از صاف کردن آن، به مدت چهل روز ناشتا استفاده کنید.

اگر بخواهید رفلاکس معده را درمان کنید ریشه شیرین بیان را کوبیده و به اندازه دو قاشق سوپ خوری و یک قاشق نعناع پودر شده، یک قاشق بابونه، یک قاشق پونه و یک قاشق زیره سبز را به آن اضافه کنید. بعد از هر وعده غذایی خود یک قاشق مرباخوری از آن را با یک لیوان آب جوش ده دقیقه دم کرده و مصرف کنید.

میتوان شیرین بیان را بصورت عرق هم استفاده کرد، مقدار مصرف طبیعی این عرق برای بزرگسالان، روزی سه بار یک فنجان و برای کودکان روزی سه بار نصف فنجان است.

آیا شیرین بیان مضر است؟

با همه فوایدی که برای شیرین بیان، گفته شد باید بدانید که استفاده زیاد از آن برای طحال ضرر دارد.

اگر طول درمان زیاد است و باید از شیرین بیان برای مدت طولانی استفاده کنید آن را با کتیرا مصرف کنید تا ضرر آن را برای طحال کاهش دهد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، این است که استفاده از شیرین بیان برای زنان باردار و کودکان زیر هفت سال ممنوع است.

کسانی که فشار خون بالا دارند و یا دچار اختلالات غده تیروئید هستند نیز نباید از این گیاه استفاده کنند.

هر دارویی اگر بیش از اندازه استفاده شود نه تنها خاصیت درمانی نداشته بلکه  باعث اختلال و ضرر دیگری میشود.

استفاده بیش از بیست گرم در روز از شیرین بیان، میتواند غدد فوق کلیوی را تحریک کرده و باعث ترشح بیش از اندازه هورمون آلدوسترون شود که موجب اختلال در فعالیت های متابولیسمی و بالا رفتن فشار خون می گردد.

شیرین بیان چه کاربردهای درمانی دارد؟

همانطور که اشاره کردیم گیاه شیرین بیان برای درمان بیماریهای معده از جمله، زخم معده و ورم معده مناسب است اما نه تنها برای معده بلکه برای بیماریهای التهابی روده، آرتریت التهابی، زخم های دهانی، گلودرد، برونشیت و سرفه، عفونت های ویروسی، تقویت کننده غده آدرنال، تنظیم قاعدگی و ریکاوری بدن بعد از بیماریها بسیار مناسب و مفید است.

این گیاه را میتوان با ترکیبات دیگری نیز استفاده کرد تا خواص درمانی آن نیز تغییر کند اما فراموش نکنید که ترکیب گیاهان دارویی کار هرکسی نبوده و حتما باید متخصصان این کار را انجام دهند.

شما میتوانید با مشورت با پزشک در صورت نیاز از گیاهان ترکیبی با دستور پزشک و نسخه استفاده کنید.

در مقاله های بعدی گیاهان دیگری را مورد بررسی قرار خواهیم داد.